92/1/24
4:9 ع
دفن شبانه، نماز بدون حضور و اطلاع خلیفه و قبر پنهان، اسرارى است که در درون خود پیامها دارند. درست است که حضرت فاطمه (س) این چنین خواست و این گونه وصیت کرد؛ ولى چه اتفاقى افتاده است که حضرت (س) وصیت تاریخیاش را با این در خواستها به پایان مىبرد؟!
مگر نه این است که خشم و ناراحتیاش را نسبت به دشمنانش اظهار مىکند و در واقع چندین پرسش را در برابر نگاههاى تیز بین مورخان و آیندگان مىگذارد تا بپرسند: چرا قبر حضرت فاطمه (س) پنهان است؟ و چرا دختر پیامبر (ص) شبانه و پنهانى دفن شد؟ و چرا حضرت علی (ع) بدون اطلاع دیگران بر وى نماز خواند؟ و…
آیا کسى که جانشین پیامبر بود ( آن گونه که خود ادعا کردهاند) شایستگى نماز خواندن بر وى را نداشت؟
آری، حضرت فاطمه (س) وصیت کرد که او را شبانه دفن نموده و هیچ یک از کسانى را که بر وى ستم کردهاند، خبر نکنند، و این بهترین سند براى شیعه است تا ثابت کنند که صدیقه شهیده،مظلوم از دنیا رفته و از افرادى که بر وى ستم کردهاند، هرگز راضى نشده است.
روایات فراوانى در کتابهاى شیعه و سنى بر این مطلب دلالت دارد که به اختصار چند روایت را ذکر مىکنیم:
دفن شبانه، در روایات اهل سنت:
محمد بن اسماعیل بخارى در « صحیح البخاری، ج 4، ص 1549، ح3998» مىنویسد:
«فاطمه (س) ، شش ماه پس از رسول خدا (ص) زنده بود، زمانى که از دنیا رفت، شوهرش علی (ع) او را شبانه دفن کرد و خلیفه اول را با خبر نساخت».
ابن قتیبه دینورى در «تأویل مختلف الحدیث ج 1، ص 300» مىنویسد:
«فاطمه (س) از خلیفه اول میراث پدرش را خواست، خلیفه اول نپذیرفت، قسم خورد که دیگر با او (خلیفه اول) سخن نگوید و وصیت کرد که شبانه دفن شود تا او (خلیفه اول) در دفن وى حاضر نشود».
عبد الرزاق صنعانى در « المصنف، ج 3، ص 521» مىنویسد:
«فاطمه (س) دختر پیامبر شبانه به خاک سپرده شد، تا خلیفه اول بر وى نماز نخواند؛ چون بین آن دو اتفاقاتى افتاده بود».
وی در ادامه همان مطلب نیز مىگوید:
«از حسن بن محمد نیز همانند این روایت نقل شده است؛ مگر این که در این روایت قید شده است که خود فاطمه (س) این چنین وصیت کرده بود».
و ابن بطال در «شرح صحیح بخارى ج 3، ص 325» مىنویسد:
«اکثر علما دفن جنازه را در شب اجازه دادهاند. علی بن ابوطالب (ع) ، همسرش فاطمه (س) را شبانه دفن کرد تا خلیفه اول به او نماز نخواند؛ چون بین آن دو اتفاقاتى افتاده بود».
ابن أبیالحدید به نقل از جاحظ در « شرح نهج البلاغة، ج 16، ص 157» مىنویسد:
«شکایت و ناراحتى فاطمه (س) از دست غاصبین به حدى رسید که وصیت کرد خلیفه اول بر وى نماز نخواند».
وی در همین خصوص در « شرح نهج البلاغة، ج 16، ص 170» مىنویسد:
«مخفى کردن مرگ فاطمه (س) و محل دفن او و نماز نخواندن خلیفه اول و دوم و هر آن چه که سید مرتضى گفته است، مورد تأیید و قبول من است؛ زیرا روایات بر اثبات این موارد صحیحتر و بیشتر است و همچنین ناراحتى و خشم فاطمه (س) بر شیخین نزد من از اقوال دیگر اعتبار بیشترى دارد».
دفن شبانه در روایات شیعه:
هر چند که سبب وصیت صدیقه طاهره (س) در میان شیعیان، مشخص و اجماعى است؛ اما در عین حال به یک روایت و سخن اشاره مىکنیم.
مرحوم شیخ صدوق در علت دفن شبانه آن حضرت در « علل الشرایع، ج1، ص185» مىنویسد:
«علی بن ابوحمزه از امام صادق (ع) پرسید: چرا فاطمه (س) را شب دفن کردند نه روز؟ حضرت در پاسخ فرمودند: حضرت فاطمه (س) وصیت کرده بود در شب وى را دفن کنند تا خلیفه اول و دوم بر جنازه آن حضرت نماز نخوانند».
مرحوم موسوی عاملی در « مدارک الأحکام فی شرح شرائع الاسلام، ج 8، ص279» مىگوید:
«علت مخفى بودن محل دفن فاطمه (س) آن گونه که مخالف و موافق نقل کردهاند این است که آن حضرت به امیرمؤمنان (ع) سفارش کرد تا او را شبانه دفن کند تا آنان که او را اذیت کرده و از ارث پدرش محروم کرده بودند بر وى نماز نخوانند».
نتیجه:
با توجه به مدارک موجود و اعتراف بزرگان اهل سنت، دلیل دفن شبانه آن حضرت؛ وصیت ایشان بود و حضرت، نمىخواست افرادى که بر او ستم کردهاند، بر جنازهاش نماز بخوانند و با این کار خشم خود را از غاصبان خلافت جاودانه ساخت.